1.1 Sơn và lớp phủ
Chúng ta thấy
sơn và lớp phủ ở mọi nơi. Chúng ta thấy sơn trên tường nhà và văn phòng, trên đồ
gỗ, tủ lạnh, máy giặt và lò nướng với đầy màu sắc. Nhìn ra ngoài, chúng ta thấy
xe hơi với những màu sắc khác nhau. Những công trình, thiết bị, cây cầu, đường ống,
những siêu kết cấu và những tượng đài đều được phủ bằng những loại sơn khác
nhau. Nếu xem xét cẩn thận, chúng ta sẽ thấy lớp phủ trên đĩa CD và DVD, trái
cây và rau củ, thiết bị y tế như là que thăm dò y tế, cụng cụ phẫu thuật, kính
đọc, thiết bị điện tử như iPod và điện thoại… những lớp phủ có ở mọi nơi. Có rất
nhiều sản phẩm sử dụng các loại sơn và lớp phủ trên bề mặt.
Bản thân sơn
và lớp phủ không phải là những sản phẩm hữu dụng, nhưng chúng làm cho những sản
phẩm tốt hơn, bền hơn, hấp dẫn hơn, an toàn hơn và dễ bán hơn. Sơn và lớp phủ
vì thế được xem là thứ làm tăng giá trị cho sản phẩm. Khó mà tưởng tưỡng được nếu
xe hơi không có lớp sơn hoặc đồ gỗ mà không có lớp phủ. Lớp phủ mỏng này mang đến
sức sống cho những sản phẩm và làm cho chúng bền hơn, dễ chấp nhận hơn.
Nói chung sơn
và lớp phủ được sử dụng vì ba lý do chính sau:
- -- Mang
đến giá trị thẩm mỹ hay tính trang trí cho bề mặt và cho sản phẩm
- -- Mang
lại sự bảo vệ trước sự báo mòn môi trường bên ngoài
-- Mang
đến một số tính chất đặc trưng cho sản phẩm
Rất nhiều lớp
phủ đáp ứng được nhiều hơn một trong ba yếu tố trên.
Đáp ứng nhu cầu
thẩm mỹ là một xu hướng của con người, và có rất nhiều bằng chứng cho thấy sơn
và những lớp phủ đã được sử dụng trong suốt thời tiến sử. Ngày nay, rất nhiều sản
phẩm cần có yếu tố thẩm mỹ để được mọi người chấp nhận. Vì thế giá trị trang
trí là một trong những yều cầu cơ bản của rất nhiều loại sơn và lớp phủ. Từ những
cuộc công nghiệp hóa, chúng ta sử dụng một lượng lớp kim loại và hợp kim, bên cạnh
gỗ và vật liệu xây dựng. Sau thế chiến thứ 2, rất nhiều vật liệu như nhựa, hợp
kim và composite được sử dụng. Tất cả những vật liệu này khi làm việc trong môi
trường đầy nhiệt, hơi nước, ánh nắng, gió, mưa đều dễ bị xuống cấp vì sự ăn
mòn, bào mòn hoặc những hình thức ảnh hưởng khác làm giảm tuổi thọ của chúng.
Như là một hệ quả, chúng ta cần một thứ gì đó để bảo vệ chúng trước sự tấn công
của môi trường. Những lớp phủ vì thế được sử dụng như là một hàng ào ngăn giữa
bề mặt sản phẩm và môi trường để bảo vễ sản phẩm trong một thời gian dài.
Có rất nhiều
loại bề mặt khác nhau như gỗ, ceramic, vật liệu xây dựng, kim loại, hợp kim, nhựa
và kính, mỗi loại có những đặc tính khác nhau. Vì vậy cũng không khỏi ngạc
nhiên là chúng ta cần nhiều loại lớp phủ đóng vai trò bảo vệ. Bên cạnh chức
năng trang trí và bảo vệ, rất nhiều lớp phủ được tạo ra đê mang lại một số đặc
tính riêng biệt cho sản phẩm. Ví dụ một lớp phủ chống vi sinh cho những bức tường
trong bệnh viện có thể kiểm soát sự nhiễm khuẩn từ vi sinh vật. Một lớp phủ chống
tích tụ trên thân tàu giữ cho tàu không bị bám dính bởi các sinh vật phù du. Vì
vậy sơn và lớp phủ được sử dụng cho rất nhiều mục đích và được kì vọng đáp ứng
những yêu cầu đặc biệt của nhiều sản phẩm.
Trong khi sơn
và lớp phủ thường được sử dụng thay thế cho nhau, nhưng nói chung sơn được sử dụng
để mô tả những vật liệu có vai trò chính là để trang trí. Còn lớp phủ thường
dùng để nói đến những vật liệu có vai trò bảo vệ và làm tăng tuỗi thọ của sản
phẩm.
